Kumaş Kontrolünde Devrim Niteliğinde İki Yeni Ürün: QBAR.AI ve SHADEBAR
Röportaj: Dilek Hayırlı
Serkon ve Ağteks ortaklığıyla 5 yıllık bir çalışma sonrasında kumaş kontrol ve renk kontrolünde devrim niteliğinde iki yeni ürün geliştirildi: QBar.AI ve ShadeBar. Bu iki ürün; örme, dokuma, denim ayrımı yapmaksızın kumaşların yüzey ve renk kontrolünü aynı anda %95 ve üzeri başarı oranıyla yapabiliyor.
Serkon Teknoloji A.Ş, 2023 yılında kumaş kontrolünde devrim niteliğinde iki yeni ürünü piyasaya sürdü. Bunlardan biri; kumaş yüzeyinde bulunan hataların akış hızında tespit edilmesini sağlayan yapay zekâ kumaş tarama teknolojisi; QBar.AI. Diğeri ise; akışta renk kontrolü, renk geçişi ya da kanat farkı için parça almadan, ışık kabini kullanmadan yüzeyin her cm’de izlenmesini sağlayan ShadeBar teknolojisi.
Tekstil Teknoloji dergimiz için Serkon Teknoloji A.Ş. Kurucu Ortağı Alper Diktaş ile bir röportaj gerçekleştirerek yeni ürünlerinin özelliklerini, avantajlarını ve 2024 yılı hedeflerini konuştuk.
“2023 Yılında Serkon Grup Şirketleri Yatırım ve Satış Rakamları Açısından Büyüdü”
Öncelikle 2023 yılı şirketiniz için nasıl geçti?
2022 bütün tekstil ve yan sanayi üreticilerinin zirve yılıydı. Pandemiden çıktıktan sonra işletmeler çok fazla taleple karşı karşıya kaldı. Dolayısıyla 2022 yılı firmalarımız için çok iyi geçti. 2023 yılında da bütün Serkon Grup şirketleri olarak hem yatırımlarımız hem de satış hedeflerimiz açısından büyüme gösterdik. Yeni teknolojiler geliştirdik. Lazer kaynak robotlarını bünyemize kattık. Otomasyona yönelik yatırımlar yaptık.
Bunun yanında üretim kapasitemizi artırmaya yönelik yatırımlar da yaptık. Fabrikamızda kapasite arttırımına gittik. Şu anda 11 bin m2 fabrika alanımız var. Bunu yaklaşık 20 bin m2 üzerine çıkaracağımız yeni fabrikamızın inşaatını bitirdik, iç tasarımına başladık. Önümüzdeki yıl içerisinde yeni kapasitemizi devreye alacağız. 2023 yılında sektörde çok fazla işten çıkarmalar olmasına rağmen Serkon Grup şirketleri personel sayısını artırarak büyümeye devam etti.
“Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Mısır ve Özbekistan Hedef Pazarlarımız Arasında”
Serkon ‘un güçlü bir varlığa sahip olduğu kilit pazarlar hangileri? Gelecek için umut verici ve gelişmekte olan pazarlar hakkında görüşlerinizi dinleyebilir miyiz?
Serkon ailesi olarak; 2024 yılında yüksek kapasite üretim yapan pazarları hedefliyoruz. Bunlar arasında; Bangladeş, Hindistan ve Pakistan pazarları bulunuyor. Aynı zamanda Avrupa’da kendi içinde geriye dönüş sinyalleri veriyor. Her ne kadar işçilik fiyatlarının yükselmiş olması bir parametre olsa da Avrupa’da artık daha butik üretimler gündemde. Bu sebeple Avrupa’da bu faaliyetleri yapan üreticileri de hedefliyoruz. Yakın bölge olması sebebiyle Özbekistan yine hedef pazarlarımızdan biri. Türkiye’de asgari ücretin artışı maalesef Türk üreticilerin, en yakın pazar olan Mısır’a kaymasına neden oldu. Türk üreticileri Mısır’da karşılamak adına o bölgeyi de göz ardı etmiyoruz.
Türkiye bizim ana bölgemiz. İzmir-Denizli, Kahramanmaraş-Malatya-Adana, Çorlu-Çerkezköy ve Bursa’da kumaş üretim tesisleri var. Bu bölgelerle ilgili de hamlelerimizi yapacağız. Teknoloji şirketimizin yeni geliştirdiği ürünlere bu bölgelerden ciddi talep var.
Geleceğin konfeksiyon fabrikaları nasıl olacak? Önümüzdeki 5-10 yıl içinde konfeksiyon sektöründe neler değişecek? Serkon bu değişime nasıl ayak uyduracak?
Tekstil ve hazır giyim insan faktörünün çok baskın olduğu bir üretim yapısına sahip. Bu sebeple de hataya çok açık. Rekabetin artırılması için; işçilik maliyetlerinin azaltılması, insana özgü hataların minimize edilmesi, dijitalleşme ve izlenebilirliğin artırılması gerekli. Bunların tamamı insan operasyonunun getirdiği yükler. Dolayısıyla ağırlıklı olarak insanın yönettiği bir prosesi otonom hale getirerek hataların azaltılmasına, aynı oranda müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik hamleler yapılıyor ve yapılmaya devam edecek.
Geleceğin üretim tesislerinde günümüzde de trend olan yapay zekâ, otomasyon teknolojileri ön plana çıkacak. Biz de Serkon ailesi olarak 2022 yılı itibariyle vizyonumuzu değiştirdik. Geliştirdiğimiz ve geliştireceğimiz bütün ürünlerinde yüksek teknolojiyi sistem içerisine katmakla sorumlu olduğumuz bilinciyle ilerliyoruz. Düz makineler üretmek gibi bir çalışmamız yok. Artık yapay zekâ, derin öğrenme modelleri, tam otomasyonlu kendi başına karar verme yetisine sahip teknolojiler üzerine çalışıyoruz.
Geleneksel yöntemlerle üretilen makinelerde kumaş kontrolü insan gözüyle yapılıyor? Bunun handikapları neler?
Kumaş yüzey tarama prosesi şu anda insanlar tarafından icra ediliyor. İnsan operatör, kumaşı makinesine takıyor, 10m/dakika ya da 15m/dakika hızla akan kumaşa bakarak hatayı tespit etmeye çalışıyor. Tabi insan operatörün hata tespiti yaparken bir süre sonra yorulmalar başlıyor, performans düşüyor. Hız azalıyor, hatalar kaçıyor, işin standardı maalesef kalmıyor. Kalite; kontrol edilecek bir iş değil bir yaklaşımdır, bir süreçtir. Biraz iyi biraz eksik olamaz. Dünyanın en iyi tesisine de sahip olsanız kalite olgusu standartlaşmamış ise müşteri memnuniyeti ve markalaşma gerçekleşemez. Bu noktada insan olgusu bu yaklaşıma risk yaratır. QBar.AI ürünü ile bu riski bir ‘dost’ a çeviriyoruz. Başarısını arttırıyor ve hızlandırıyoruz. QBar’ın bugün 35 m/dakika hız ile tarama yapabilir kapasitesi var. Gerçek anlamıyla Otonom Kalite kontrolü yapan bir ürün geliştirdik ve çok olumlu sonuçlar alıyoruz.
Renk kontrolünde ise tamamen farklı bir yaklaşımımız var. İnsan operatör hata tespiti ile aynı anda renk kontrolü yapamıyor. Bunun için makineyi durduruyor, kumaştan parçalar kesiyor, bunu laboratuvara götürüyor, ışık kabininde başka bir uzmana baktırıyor. Sizce kumaştan kesilen 10 cm’lik numune, 1000 m’lik kumaş için ne kadar doğru sonuç verebilir? ShadeBar işte bu noktada kenar-orta-kenar ve baş-son renk kontrollerini akış sırasında her cm’de yaparak çok büyük bir fark yaratıyor. Makineden geçen her kumaş topunuz için %100 renk kontrolü yapan ve bunları grup/lot yapan bir teknolojiden bahsediyoruz.
“Pazarda Şu Anda Kumaş Hata Kontrolünü ve Akışta Renk Kontrolünü Aynı Anda Yapabilen Bir Başka Ürün Yok”
Serkon Teknoloji olarak bu sorunların önüne geçecek iki ürün geliştirdiniz: QBar ve ShadeBar. Öncelikle bu ürünlerin gelişim sürecini ve ürünlerin özelliklerini sizden dinleyebilir miyiz?
Şu anda piyasada kumaş hata kontrolünü ve akışta renk kontrolünü aynı anda yapabilen bir başka ürün yok. Serkon – Ağteks ortaklığıyla geliştirdiğimiz QBar ve ShadeBar; örme, dokuma, denim ya da non-denim kumaş ayrımı yapmaksızın yüzey ve renk kontörlü yapabiliyor.
Bilgisayarlı görüntü modellerini kullandığımız QBar; yüzey üzerinden görüntü alıyor, bu görüntüyü yapay zekâ birimine aktarıyor, karar verme merkezi derin öğrenme modelini uyguluyor, sonra tespitini operasyon bölümüne bilgilendirme olarak atıyor, ihtiyaç varsa makineyi otomatik durduruyor, hatalı kısma etiketleme işlemi yine otomasyonel sistem tarafından yapılıyor. Dolayısıyla %100 insan odaklı olan kalite kontrol sürecini yapay zekâ sayesinde insan tekelinden çıkarmış olduk.
QBar ve ShadeBar, aktif ve pasif tasarım süreciyle birlikte 5 yıllık bir çalışma sonucu ortaya çıktı. Bunun son 3 yılında saha çalışmaları yaptık, 10 milyon metreden fazla kumaş denedik, taradık ve birçok farklı kütüphaneye sahip olduk.
QBar’ı rakiplerinden ayıran özellikleri neler?
Dünya üzerinde bu teknoloji üzerine çalışan birçok firma var. Ancak en son katıldığımız ITMA 2023 Fuarı’nda gördük ki QBar’ın rakibi olan dünya üzerinde iki farklı ticarileşmiş ürün var. Ancak biz bu iki üründen de çok kesin bir şekilde ayrılıyoruz.
Bilinen ürünlerde önce kumaş üzerindeki hatalar, “bu delik, bu leke” şeklinde öğretiliyor. Bunu öğrenen sistem ise benzetim modeliyle hataları yakalamaya çalışıyor. Biz teknolojinin sürdürülebilir ve insan kullanımına daha yakın olması için farklı bir yöntem kullandık. İstatistiki ve yapay zekâ tabanlı hibrid modellerimiz makineye uygulandıktan çok kısa bir süre içinde ne yapması gerektiğini öğreniyor. Arka planda ise çalışan, delik nedir, leke nedir bilmeyen ve bunları öğrenmeye ihtiyaç duymayan bir zekâ var. Bizim tarafımızdan geliştirilmiş bu teknoloji ile kumaş yüzeyinde hata yakalama oranı %95 ve üzerine çıkarıyor.
Ürünümüzü rakiplerinden ayıran bir diğer özelliği de yüzey anomalileriyle aynı anda renk kontrolü yapıyor olması. Kumaş üreticilerinin en büyük problemi renk geçişleridir. 5.000 metre kumaş başından sonuna aynı renk olmaz. Bu üretimsel bir problemdir, bilinir ama tespiti zordur. Kumaştan parçalar kesilir ancak 3-5 cm kumaş örnekleriyle tam tespit mümkün olmaz. Biz bu soruna çözüm geliştirdik. QBar’ın hemen arkasına konumlandırdığımız kardeş teknolojimiz ShadeBar; akışta renk kontrolü sağlıyor. Kumaş topundaki renk geçişi ya da kanat farkı kontrolü için parça almaya, ışık kabinine gitmeye gerek duymayan bir ürün. Üstelik kumaş yüzeyinin her cm’sinde renk geçişini izliyor, lotluyor ve raporluyor.
“QBar’ın Kurulumu İşletmeyi Durdurmadan 6 Saat İçinde Yapılabiliyor”
QBar’ın ve ShadeBar’ın kullanıcılara sağladığı avantajlardan bahsedebilir misiniz?
İnsan kabiliyeti ile sınırlı olan kontrol süreci QBar ile tamamen değişiyor. Ürünümüz malzeme verimliliği, kontrol hızı, enerji verimliliği, sürdürülebilirlik, operasyon maliyeti gibi birçok konuda kullanıcılara avantajlar sağlıyor. Yenilikçi arayüzü ile QBar.AI anlık akış sırasında hata yakalama yanı sıra operatör izleme sürecini basitleştiriyor. İkinci parti yazılımlar ile entegre olabiliyor ve anlık raporlar üretebiliyor.
Yatay olarak tasarlanmış kalite kontrol sistemi kumaş yüzey hata kontrolü sürecine yeni bir yöntem kazandırıyor. 35 mt/dk hıza kadar çalışabilme kapasitesine sahip yeni ünite yüzey hatasını kontrol ederken aynı zamanda kanat ve renk geçişi kontrollerini yine akışta gerçekleştiriyor. Özel olarak ‘Durmadan Etiketle’ yöntemine göre tasarlanmış olan kenar etiketleyicisi hataları Y ekseni boyunca etiketliyor ve fiziki işaretleme yapıyor. Eşsiz tarama ve görüntüleme teknolojisi ile QBar.AI zorlu şartlarda ve farklı yüzeylerde, yüksek hızlarda da çalışacak şekilde tasarlandı. Çalışma alanı farklı renklerde kumaşları ve hiç tanımadığı hataları algılayacak kapasite ile donatıldı. Kontrol edilen her top için hata bilgileri, kumaş eni haritası ve hata dağılımı bilgileri raporda izlenebiliyor. İnsan odaklı kalite kontrollerde başarı oranı %80-85 iken QBar ile %95 üzeri oranında başarı vaat ediyoruz. Çöpe giden kumaş miktarını ve dolayısıyla işletme maliyetlerini azaltıyoruz. Zaman kaybının önüne geçiyoruz.
Ayrıca QBar, plug-in bir ürün olduğundan herhangi bir makineye kolayca montajı yapılabiliyor. Yani müşterilerimizin elinde bulunan her türlü makinenin üzerine takabiliyoruz.
QBar’ı kullanan müşterileriniz kimler? Onlardan ne tür geri dönüşler aldınız?
Kumaş yüzeyi tarama sadece konfeksiyoncuların sorunu değil kumaş üreticilerinin de problemi. Bunların arasında; örme, dokuma, denim kumaş üreticileri var. Örneğin Türkiye’nin en büyük denim üreticilerinden İSKO, yine Türkiye’nin en büyük markalarından Colins, en büyük örme kumaş üreticilerinden Ekoten, non-denim kumaş üreticilerinden Küçükçalık, dokuma kumaş ağırlıklı hazır giyim üreticisi Taypa, örme kumaş ağırlık hazır giyim üreticisi Erse Tekstil, otomotiv sanayi koltuk üreticisi Sage-Diniz ve Martur referans müşterilerimizden bazıları.
Ürünlerimizi kullanan müşterilerimiz kumaş ve renk kontrolünde %95 ve üzerinde başarı oranına ulaştıklarını beyan ediyorlar. Ürünümüz piyasaya çıkalı 8 ay oldu ve şu ana kadar 20’nin üzerinde satış gerçekleştirdik. Bu ürün gerçekten ülkenin bir gururu haline geldi. Moncler ve IKEA firmalarını da tesislerimizde ağırladık ve ürünlerimizi anlattık.
“QBar ve ShadeBar, Kumaş Kontrol, Son Kontrol Ram ve Ham Kalite Kontrol Makinelerine Takılabiliyor”
QBar ve ShadeBar hangi makinelerde kullanılabiliyor? Örneğin bir ram makinesine QBar takmak mümkün mü?
Bu soruya sondan başlayarak cevap vermek istiyorum. Kumaşın en son tüketildiği kısım kesimin hemen öncesi kalite kontrol prosesidir. Piyasada bulunan tüm manuel kumaş kalite kontrol makinelerinin üzerine QBar’ı takabiliyoruz. İşletmeyi durdurmadan 6 saatlik bir montaj prosesinin ardından kurulumu tamamlayıp, çalıştırıyoruz. İşletmeden şu donanımları hazırlayın, makinenizden şu aparatları sökün gibi taleplerimiz olmuyor. Boyalı bitmiş kumaşlar için marka ve model ayırmaksızın tüm RAM makinelerinin hemen çıkışlarına QBar ve ShadeBar’ı takabiliyoruz. QBar çift yüzey tarama teknolojisine de sahip bir ürün. Sadece ram çıkışına çift yüzey takmıyoruz, kumaş kalite kontrolünü yaptığımız kot yüzeyi için İSKO’nun bir makinesine hem alttan hem üstten kontrol yapacak şekilde QBar ‘ı çift olarak konumlandırdık. Küçükçalık firması 2li (çift) QBar taktığımız ve Ram çıkışına uyguladığımız, aynı zamanda 1 metre gerisine de ShadeBar takarak beraberinde renk de baktığımız çok başarılı projelerimiz arasında yer alıyor.
Bunların yanı sıra; boyahanelerin girişinde ham kontrol makineleri vardır. Kumaş boyaya girmeden önce ham kumaş yüzeyindeki hataları tespit etmek için de bu makinelerimize QBar takıyoruz.
“QBar’ın Lansmanını ITM 2024 Fuarı’nda da Yapacağız”
Ürün piyasaya çıkalı 8 ay oldu, Türkiye lansmanını nerede ve nasıl yapmayı planlıyorsunuz?
Ürünümüzün resmi satışlarına Temmuz 2023 yılında başladık. Sahada 20’den fazla aktif çalışan QBar’ımız bulunuyor. Şuana kadar sattığımız hiçbir üründen olumsuz geri dönüş almadık. 2024 yılı başında referanslarımız arasına Colins:Eroğlu Tekstil ve Moncler’i de ekledik.
QBar ürünümüzü piyasanın nabzını ölçmek ve tanıtım amacıyla ITMA 2023 Fuarı’na götürdük. Ancak orada gördük ki; bizim hedef pazarlarımız arasında yer alan Bangladeş, Pakistan, Hindistan, Mısır ve Özbekistan’dan çok fazla ziyaretçi yok. Bu nedenle ürünümüzün lansmanını bu saydığımız pazarlardan oldukça fazla profesyonel ziyaretçi çeken ITM 2024 Fuarı’nda yapma kararı aldık.
ITM 2024 Fuarı, bizim hedef pazarlarımızın hepsine ulaşabileceğimiz bir fuar. ITM 2024 Fuarı sırasında; potansiyel müşterilerimizle bir araya geleceğimiz bir kokteyl düzenleyerek QBar’ı tanıtmayı planlıyoruz.
2024 yılında konfeksiyon makineleri sektörüyle ilgili beklentileriniz neler? Yeni ürün ve yatırım projeleriniz var mı?
2024 yılında Serkon ailesi yeni büyüme hedefleriyle yoluna başladı. Eğer çok ekstrem bir durum ile karşılaşmazsak Serkon Teknoloji A.Ş nin %200 civarında büyüyeceğini öngörüyoruz. Geliştirdiğimiz QBar ve ShadeBar teknolojilerinin şu anda piyasada rakibi yok. Bu nedenle ürünlerimize muazzam bir talep var. Ayrıca bu ürünler Serkon Makina’nın geliştirdiği makinelerin üzerine de takılabiliyor. Örneğin üçüncü nesil kumaş serim makinelerimiz artık QBar ve ShadeBar ile birlikte satılıyor. Bu da satışlarımızı önemli ölçüde etkileyecek. 2024 yılında bu makinelerimizde de ciddi bir talep artışı öngörüyoruz. Ar-Ge birimimiz %100 büyüyecek. İkinci fabrikamızın faaliyete geçmesiyle birlikte personel sayımızda da artış olacak.